Mei 2024 – In de werkplaats van fotograaf Vera Duivenvoorden in Amsterdam-Oost ontvangen we Martijn Welles (27). Voor brussen kan zijn naam misschien wel bekend voorkomen. Martijn is namelijk de maker van de documentaire ‘Jij ziet, jij ziet, wat ik niet zie’, op dit moment te zien op NPO Start. 

​

Jij ziet, jij ziet wat ik niet zie 
Martijn: Mijn documentaire laat zien hoe twee jongvolwassen broers hun fantasiewereld vertalen naar de realiteit. Mijn 1,5 jaar oudere broer Robbert is van jongs af aan iemand die heel veel voor mij betekent. Door zuurstoftekort heeft hij sinds zijn geboorte een meervoudige beperking. 

​

Tijdens onze jeugd is een enorm hechte band ontstaan. Onze broederliefde is de basis voor de fantasiewereld die wij samen opgebouwd hebben, waarin ruimte was voor onze grenzeloze fantasie. Voor Robbert is dat een wereld van geluk en zelfvertrouwen, voor mij een ontsnapping aan de realiteit. In mijn afstudeerfilm, voor mijn studie aan de St. Joost - Academie voor de Kunsten, wilde ik onze wereld tot leven brengen en aantonen dat geen enkele beperking een belemmering vormt voor een creatieve geest.

 

In één van mijn eerste filmprojecten volgde ik mijn broer. Ik kwam toen tot het inzicht dat hij niet alleen mij inspireert om mijn droom als filmmaker na te jagen, maar ook dat hij mensen met een beperking als het ware onbeperkter maakt. Hij confronteert ons met hoe de samenleving kijkt naar mensen met een beperking. Tegelijkertijd laat hij zien hoe onbeperkt mensen met een beperking kunnen zijn en ook hoe beperkt wijzelf soms zijn. 

 

"Ik wil dit verhaal vertellen om niet alleen de innige band die ik met mijn beperkte broer heb vast te leggen, maar voornamelijk om een bewustzijn te creëren van hoe wij onszelf en de ander waarnemen en ons waardeoordeel daarover vellen.” 

Jonge mantelzorger… 

We hebben het thuis erg goed met elkaar. Mijn ouders zijn gelukkig samen, ik heb een lief broertje en een lieve broer. Ik herinner me dat ik vooral in mijn jongere jaren mijn ouders in praktische zin probeerde te helpen. Op kinderfeestjes thuis hielp ik mijn moeder met van alles en zorgde ervoor dat de kinderen wisten waar ze rekening mee moesten houden tijdens het spelen. Ik leerde op vroege leeftijd al extra rekening te houden met andere mensen. 

 

Ik zie mij meer als Robbert’s beschermingsbroer, zijn buddy, dan dat ik mijzelf als zijn mantelzorger zie. Ik besef mij dat ondanks dat mijn broer een deel van mijn identiteit is, dat het belangrijk is om ook je eigen identiteit te ontwikkelen. Het is belangrijk om je eigen pad te bewandelen. Om je bewust te zijn van de balans tussen mantelzorger zijn en je eigen identiteit, en dat je daarin je eigen keuzes kunt maken.

​

“Ik ben dan wel Robbert’s buddy, maar hij helpt mij ook heel erg - minstens evenveel. Hij is in de basis heel content, hij heeft niet veel nodig. Ik had achteraf gezien gedurende jaren eigenlijk wat meer aandacht en tips nodig. Daar heeft hij mij heel erg mee geholpen.” 

​

Steun 
De afgelopen jaren ben ik mij steeds meer bewust van de balans tussen het daadwerkelijk helpen van anderen en pleasegedrag. Van huis uit zijn wij gewend om er voor anderen te zijn en dat is goed, maar je moet niet gaan pleasen of jezelf wegcijferen. Bijvoorbeeld door steeds maar weer voor iedereen klaar te staan, terwijl je daarbij voortdurend over je eigen grenzen gaat. De afgelopen jaren heb ik onder andere hiervoor coaching gehad om te leren hiermee bewuster om te gaan. 

​

“Mensen zeiden soms tegen mij: ‘Martijn, alles leuk en aardig, maar vergeet jezelf niet.’ Met de hulp van een coach leer ik steeds beter om voor mijzelf te kiezen en op te komen. Ik voel steeds meer ruimte om mezelf te zijn, te worden en te blijven.” 

​

Op de kunstacademie kreeg ik ook van docenten genoeg begrip en ondersteuning. Het is namelijk een soort school die aandacht heeft voor zowel jouw creatieve als persoonlijke ontwikkeling. De docenten hebben ook oog voor hoe het met jou gaat en geven je voldoende gelegenheid om over persoonlijke zaken te praten. Tijdens mijn studie zijn er meerdere docenten geweest die - zonder dat het in het bijzonder over de mantelzorg ging – mij tot steun waren. Soms alleen al door te zeggen: ‘Hé Martijn, hartstikke mooi verhaal man, maar hoe gaat het verder met jou?” 

​

Volg @jijzietjijzietwatiknietzie op Instagram!