"Ik dacht: 'dit is de norm, gewoon doorgaan en je schouders eronder zetten. Uiteindelijk werd ik overweldigd door alle zorgen, zowel thuis als op school. Ik miste de erkenning en ondersteuning vanuit school, waardoor ik extra druk ervaarde en mijzelf mentaal uitgeput voelde.”

 

De verantwoordelijkheid voor de zorgtaken kwam voornamelijk op mij en mijn zus neer, aangezien wij de dochters waren die nog thuis woonden. Praktische taken omvatten onder andere het regelen en toedienen van medicijnen, huishoudelijke taken, boodschappen doen, afspraken maken en mijn ouders begeleiden. In het begin verliep alles redelijk soepel, maar na verloop van tijd werden de uitdagingen steeds groter. Mijn vader kreeg namelijk nog een milde beroerte en een herseninfarct, waardoor zijn gezondheid snel verslechterde. Daardoor werd hij steeds afhankelijker van onze zorg. Tegelijkertijd namen de zorgen voor mijn moeder toe, aangezien zij chronisch ziek is en te maken heeft met andere ouderdomskwalen.

 

Sinds twee jaar slaap ik in de slaapkamer van mijn ouders. Mijn vader is een keer gevallen en hij wil graag dat ik in de buurt ben voor het geval hij 's nachts hulp nodig heeft. Mensen reageren vaak geschokt als ik dit vertel. Het is verre van ideaal, maar ik doe het met liefde. Mijn ouders hebben hun leven opgeofferd voor ons; voor mij en mijn broers en zussen. Mijn ouders zijn altijd mijn rolmodellen geweest. Ik hou zielsveel van mijn ouders en het zijn werkelijk lieve en geweldige mensen.

 

Hogeschool van Amsterdam

Vanuit huis zijn we altijd gestimuleerd en aangemoedigd om te gaan studeren en actief te zijn. Voor mij leek het op een gegeven moment lastig om mijn studie en zorgtaken te combineren. Desondanks hebben mijn ouders me aangemoedigd om weer te gaan studeren aan de HvA en onlangs ben ik ook begonnen als studentmedewerker.

 

Een paar jaar geleden kwam ik op de HvA een oproep tegen van het Expertiselab Jonge Mantelzorg, waarin een workshop werd aangeboden voor studenten met zorgtaken naast hun studie. Nieuwsgierig besloot ik naar de bijeenkomst te gaan, waar ik andere studenten ontmoette die ook voor een naaste zorgen. Vanaf dat moment voelde ik me niet meer alleen. Ik besefte dat ik niet de enige student was die te maken had met de impact van een zorgsituatie op mijn studie en mijn mentale gezondheid. De ontmoeting en het delen van ervaringen met medestudenten inspireerden mij om actie hierop te ondernemen! Ik besloot een platform op te richten speciaal voor studerende mantelzorgers. Gelukkig bleek er bij studentenzaken ruimte te zijn voor zo'n initiatief.

 

Samen met mijn collega gingen we in gesprek met aan de HvA studerende mantelzorgers over hun situatie, de obstakels die zij tijdens hun studie ervaren en hun ondersteuningsbehoeften. Daarnaast wisselden we met andere hogescholen kennis en ervaringen uit over hun aanpak op dit gebied. Het werd al snel duidelijk dat enkel een platform niet voldoende is om de situatie van studerende mantelzorgers in het onderwijs te verbeteren. Er zijn ook beleidsveranderingen nodig om ervoor te zorgen dat een dergelijke aanpak uiteindelijk stevig verankerd wordt in het onderwijssysteem.

​

Strijd

In 2022 ontving ik de ECHO Award HBO als erkenning voor mijn inzet om studerende mantelzorgers binnen de HvA op de kaart te zetten. Minister Dijkgraaf reikte deze prestigieuze prijs uit, waarbij de jury mijn impact in het onderwijs waardeerde door het benadrukken van een vernieuwend thema: ondersteuning en facilitering voor studerende mantelzorgers op mijn hogeschool. 

 

“Ik ben sterk van mening dat studenten met zorgtaken, ongeacht het onderwijsniveau, speciale aandacht en ondersteuning verdienen; vergelijkbaar met de mogelijkheden die geboden worden aan topsporters, dans- en muziektalenten in het onderwijs.” 

 

Het is essentieel dat docenten, decanen, studieloopbaanbegeleiders en onderwijszorgcoördinatoren (meer) bewust worden van studerende mantelzorgers, hen signaleren en waar nodig ondersteunen. Echter, zij zijn op hun beurt gebonden aan onderwijswetten en -regelgeving. Daarom is het zo belangrijk om ook beleidsmatige veranderingen door te voeren, zodat het onderwijs meer flexibiliteit biedt op dit gebied.

 

Naast de fysieke en zichtbare zorgen, is het belangrijk om aandacht te besteden aan de financiële kwetsbaarheid van jonge studerende mantelzorgers. Het is namelijk een weinig besproken gevolg van een zorgsituatie. Jonge mantelzorgers hebben bijvoorbeeld minder tijd voor een bijbaan en beschikken over minder financiële middelen vergeleken met leeftijdsgenoten zonder zorgsituatie. Dit kan resulteren in het langer thuis blijven wonen en een beperktere deelname aan sociale activiteiten. Het is van belang om ook deze onderbelichte consequenties extra aandacht te geven en bespreekbaar te maken.

 

Advies 

Ik moedig je aan om je niet te schamen voor jouw situatie en niet bang te zijn om hulp te vragen. Het is essentieel om openlijk te communiceren met je familie en naasten over je hulpvragen en emoties, aangezien zij een waardevolle bron van steun kunnen zijn tijdens deze uitdagende periode. Daarnaast is het ook belangrijk om je hulpvragen en emoties op school bespreekbaar te maken. Bespreek je zorgen met iemand die je vertrouwt en wees niet bang om je behoeften kenbaar te maken. 

 

Als student is het eveneens belangrijk om tijd vrij te maken voor activiteiten die je leuk vindt. Het is essentieel om momenten van ontspanning en plezier te creëren, zodat je niet alleen maar gefocust bent op je zorgtaken en studie. Door tijd vrij te maken voor jezelf en dingen te doen die je energie geven, blijf je beter in balans en bevorder je jouw welbevinden.

 

Aarzel niet om tijdig aan de bel te trekken en een studentendecaan te raadplegen. Onderzoek ook welke ondersteuning mogelijk is binnen je school met betrekking tot zorgtaken naast je studie. Ontdek welke ondersteuning en hulpbronnen beschikbaar zijn voor studerende mantelzorgers op jouw school, zoals studiebegeleiding, flexibele roosters, financiële ondersteuning of andere vormen van assistentie. Laat weten wat jouw behoeften zijn en welke aanpassingen jou kunnen helpen om je studie, zorgtaken en leuke activiteiten in balans te brengen. Jouw stem en ervaringen zijn waardevol, en door ze te delen kun je bijdragen aan een meer inclusief en ondersteunend onderwijssysteem. Mocht je niet gehoord worden door de ene studentendecaan, zoek dan naar een andere die je wel begrijpt - dit heb ik zelf ook ervaren.

 

Daarnaast is het van belang om alert te zijn op je mentale gezondheid. Net zoals je naar de dokter gaat als je fysieke pijn ervaart, is het belangrijk om ook hulp te zoeken bij een praktijkondersteuner of psycholoog als je worstelt met emoties en/of gedachten. Mentale zorg verdient dezelfde aandacht als fysieke zorg. 

 

“Onthoud dat je veerkrachtig bent en dat je niet moet opgeven. Blijf geloven in je dromen en streef ernaar je doelen te behalen, zelfs als het soms heel zwaar lijkt.

Je staat er niet alleen voor, en met de juiste steun, doorzettingsvermogen en het laten horen van je stem kun je de uitdagingen overwinnen en succesvol zijn.

Blijf volhouden en blijf in jezelf geloven.”